Dziś Sejm i Senat pochylają się nad uchwałami dotyczącymi upamiętnienia Tragedii Górnośląskiej.
W styczniu 2025 roku mija 80 lat od wkroczenia na Górny Śląsk Armii Czerwonej i początku represji określanych współcześnie mianem Tragedii Górnośląskiej. Pierwszym jej aktem były zbrodnie popełnione na ludności cywilnej. Wkraczające do górnośląskich miejscowości oddziały czerwonoarmistów dopuszczały się masowych mordów, gwałtów i tortur. Wielu ludzi straciło życie, zdrowie lub było świadkami aktów przemocy. Do rangi symbolu urosły masakry dokonane w Miechowicach pod Bytomiem, gdzie zamordowano 380 osób, i podopolskich Boguszycach, gdzie zabito co najmniej 270 mieszkańców. Do tej pory nie udało się ustalić dokładnej liczby ofiar w skali całego regionu.
Rozpoczęły się masowe deportacje do obozów pracy w Związku Sowieckim, z których wielu wywiezionych nigdy nie wróciło do swoich domów. Liczbę deportowanych szacuje się na nie mniej niż 46 200 osób. Tragiczny był również los pozostawionych bez głównych żywicieli rodzin.
Zbrodniom i represjom towarzyszyły masowe rabunki, podpalenia i zniszczenia mienia mieszkańców regionu. Jednocześnie demontowano infrastrukturę przemysłową i wywożono ją do Związku Sowieckiego.
Po zakończeniu działań wojennych prześladowania nie ustały. Komunistyczne władze Polski „ludowej”, które przejęły administrację nad regionem, kontynuowały represje wobec mieszkańców Górnego Śląska. Podejrzanych o „niewłaściwe” pochodzenie umieszczano w więzieniach i obozach pracy, prowadzonych przez Urząd Bezpieczeństwa Publicznego – m.in. w Świętochłowicach-Zgodzie, Mysłowicach i Łambinowicach. Osadzonych traktowano brutalnie. Panowały głód i choroby, które powodowały wysoką śmiertelność wśród uwięzionych. Represje Tragedii Górnośląskiej spowodowały tysiące ofiar.
Opisane zdarzenia w okresie Polski „ludowej” były wyrugowane ze sfery publicznej, ale przetrwały w pamięci prywatnej, a po 1989 roku zostały przywrócone pamięci zbiorowej i kartom historii.
Senat przyjął uchwałę przez aklamację.
Dziś wieczorem debata w Sejmie i jutro głosowanie.
To ważne, bo temat ten przez lata był zwyczajnie przemilczany. Przez cały rok będą prowadzone obchody na terenie województwa śląskiego i opolskiego.
Została również odsłonięta wystawa „Mój Opa tyż boł deportuwany. Losy Górnoślązaków deportowanych do ZSRS w 1945 roku”. Wystawa została zorganizowana z inicjatywy Senatorki Haliny Biedy.
Wystawę będzie można obejrzeć w 80 lokalizacjach na terenie całego województwa. 20 stycznia Marszałek i Przewodniczący Sejmiku Województwa Śląskiego przed sesją o godzinie 11.00 otworzą tę wystawę w przestrzeni Urzędu Marszałkowskiego.
fot. Łukasz Kamiński